Oxybenzone in zonnebrand vermijden?

Als je naar het etiket van je zonnebrandcrème kijkt, kom je waarschijnlijk namen tegen die je niet meteen kunt uitspreken. Eentje daarvan is oxybenzone, ook wel benzofenon-3 genoemd. Deze chemische stof zorgt ervoor dat je huid beschermd blijft tegen de zon, maar wat doet het precies?

Oxybenzone werkt als een UV-filter. Het vangt de schadelijke zonnestralen op voordat ze je huid kunnen bereiken. Daardoor krijg je minder snel een zonnebrand. Klinkt perfect, toch? Nou, niet helemaal helaas. Er zijn namelijk ook wat vraagtekens bij deze stof gezet.

Steeds meer mensen maken zich zorgen over wat oxybenzone met ons lichaam doet. En die zorgen zijn niet helemaal uit de lucht gegrepen. In dit artikel nemen we je mee langs de belangrijkste feiten: hoe werkt oxybenzone eigenlijk, wat zijn de voordelen, en waar liggen de risico’s? Zo kun je zelf een weloverwogen keuze maken voor je volgende zonnebrandcrème

Wat is Oxybenzone?

Oxybenzone is een UV-filter die UVB-straling en deels UVA-straling absorbeert. Hierdoor helpt het om zonnebrand en mogelijke DNA-schade aan huidcellen te voorkomen. Oxybenzon wordt al tientallen jaren gebruikt in zonnebrandproducten, maar ook in andere cosmetica zoals lippenbalsems, foundations en nagellakken.

Waarom wordt dit gebruikt in zonnebrandcrèmes?

De reden dat oxybenzone zo vaak wordt gebruikt, is omdat het breed-spectrum bescherming biedt tegen UV-straling en goed oplosbaar is in vet. Hierdoor kan het makkelijk worden verwerkt in cosmetische producten. Daarnaast helpt oxybenzone de stabiliteit van andere UV-filters in een formule te verbeteren. Ook wordt deze stof snel opgenomen door de huid. Waardoor het vooral voor een zonnebrandcrème een erg handig ingrediënt kan zijn.

Een belangrijk minpunt van oxybenzone is dat deze stof niet krachtig genoeg is om alleen te gebruiken. Je hebt altijd andere UV-filters nodig om voldoende bescherming te krijgen tegen de zon.

Is oxybenzone veilig?

Bij normaal gebruik is Oxybenzone een stof dat veilig gebruikt kan worden. Dit wordt ook vermeld door de website: waarzitwatin.nl. Volgens de Europese Commissie is het veilig om te gebruiken in zonnebrandcrèmes tot een concentratie van maximaal 6%. In de Verenigde Staten is oxybenzon toegestaan tot 6%, maar de FDA heeft in 2019 aangegeven dat er meer onderzoek nodig is naar de opname via de huid bij dagelijks gebruik.

Oxybenzone kan wel huidirritatie veroorzaken. Dit komt voornamelijk voor bij mensen die een gevoelig huidtype hebben. Krijg jij wel eens huidirritatie van zonnebrand? Kijk dan eens naar een minerale zonnebrand!

Oxybenzone liever vermijden?

Hoewel oxybenzon in deze lage concentraties als veilig wordt beschouwd, zijn er een aantal zorgen en mogelijke bijwerkingen.

1. Oxybenzon wordt opgenomen in het lichaam.

Een van de belangrijkste redenen om kritisch te zijn op oxybenzone, is de hoge opname via de huid. Uit meerdere studies blijkt dat deze stof gemakkelijk in het lichaam terechtkomt. Zo bleek in een grote studie uit 2008 dat bijna 97% van de 2.500 deelnemers sporen van oxybenzone in hun urine had. De hoeveelheid stond in directe relatie tot het gebruik van cosmetica met deze filter.

Naar schatting wordt zo’n 10% van de aangebrachte hoeveelheid via de huid opgenomen. Er zijn zelfs sporen van oxybenzon teruggevonden in moedermelk, wat aangeeft hoe snel en ver deze stof zich door het lichaam kan verspreiden. En misschien nog belangrijker: het lijkt zich ook op te stapelen in het lichaam. In een onderzoek waarin mensen vijf dagen lang twee keer per dag een zonnebrandcrème met 4% oxybenzon gebruikten, was de stof nog tot vijf dagen na de laatste toepassing meetbaar in de urine.

Voor kinderen is dit extra relevant. Hun lichaam is minder goed in staat om deze stof af te breken, omdat bepaalde leverenzymen bij hen nog niet optimaal werken.

2. Hormonale activiteit: een punt van zorg

Oxybenzone is in staat om zich te binden aan hormoonreceptoren en de werking van natuurlijke hormonen na te bootsen. Deze hormoonverstorende werking is aangetoond in laboratoriumonderzoeken en dierstudies. De effecten zijn in die context weliswaar zwak, maar het blijft onduidelijk wat langdurige blootstelling bij mensen doet. Vooral bij kwetsbare groepen zoals zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, of mensen met een verhoogd risico op hormoongevoelige aandoeningen zoals borstkanker.

3. Toxiciteit: geen directe reden tot paniek

In dierstudies waarbij ratten gedurende vier weken hoge doses oxybenzone kregen toegediend, werd geen directe toxiciteit vastgesteld. De doseringen lagen echter vele malen hoger dan wat mensen normaal gesproken via zonnebrand binnenkrijgen. Voor de gemiddelde gebruiker lijkt het risico dus beperkt, maar we vinden het belangrijk om ook naar het lange termijnplaatje te kijken.

4. Kan oxybenzon celschade veroorzaken?

Oxybenzone kan onder invloed van zonlicht oxideren en vrije radicalen vormen, waaronder zogenoemde semiquinonen. Deze stoffen kunnen ons antioxidantensysteem onder druk zetten. Dit is het verdedigingsmechanisme van ons lichaam dat cellen beschermt tegen schade en veroudering. Hoewel dit mechanisme vooral in het laboratorium is aangetoond en er geen direct verband is gevonden tussen oxybenzone en kanker bij mensen.

Welke andere stoffen moet je in zonnebrand vermijden?

Naast oxybenzone zijn er meerdere ingrediënten in zonnebrandcrèmes en andere cosmetica die om verschillende redenen controversieel of gevoelig liggen. Hier is een overzicht van stoffen die je mogelijk beter kunt vermijden, afhankelijk van jouw huidtype, levensfase (zoals zwangerschap), of als je bewust kiest voor ‘troepvrije’ verzorging:

• Octinoxaat (Ethylhexyl Methoxycinnamate) – Wordt vaak gebruikt in zonnebrandcrème. Verdacht van hormonale werking. Mag in Hawaï niet meer gebruikt worden vanwege schade aan koraalriffen.
• Homosalate. Mag in de EU maar tot 7,34% gebruikt worden in een product vanwege hormonale activiteit.
• Octocrylene. Kan zich in het lichaam ophopen en mogelijk vrije radicalen vormen.
• Avobenzone. Minder schadelijk dan bovenstaande, maar instabiel onder zonlicht en moet gestabiliseerd worden met andere ingrediënten (zoals octocrylene). Kan bij gevoelige huid irriterend zijn.

Alternatief voor oxybenzone?

Als alternatief voor een zonnebrandcrèmes die oxybenzone bevatten, kan je het beste kiezen voor zonnebrandcrèmes met minerale uv-filters, zoals zinkoxide. Deze minerale zonnefilters hebben voor zover bekend geen schadelijke effecten voor het lichaam en milieu.

Opzoek naar een veilige zonnebrand speciaal voor het gezicht? De SPF30 Mineral Sunscreen van Rossberck is speciaal ontwikkeld voor de gevoelige huid. Dankzij de 100% minerale filters en milde, parfumvrije formule prikt hij niet in je ogen, zelfs niet op warme dagen of tijdens het sporten. De crème trekt snel in, laat geen witte waas achter en blijft goed op z’n plek zitten. Zo ben je op een veilige manier beschermd tegen UV-straling.

Conclusie: Oxybenzone vermijden?

Oxybenzon is een veel gebruikte UV-filter die je huid effectief beschermt tegen de zon. Bij normaal gebruik wordt het als veilig beschouwd door de Europese Commissie. Toch is het verstandig om bij een gevoelige huid of bij kinderen te kiezen voor zonnebrandcrèmes met mildere filters, zoals een minerale zonnebrand. Controleer altijd de ingrediëntenlijst en kies een product dat past bij jouw huidtype en voorkeuren.

Ons advies: kies altijd voor een zonnebrandcrème met een minerale zonnefilter zoals: zinkoxide.